Laatste blog van Amma Asante: bitterzoet

Dit is ook een moment om de balans op te maken. Waarom wilde ik voorzitter van de LCR worden? Wat is er van mijn ambities uitgekomen? Ik heb mijn sollicitatiebrief er weer eens bij gepakt die ik in juni 2018 schreef en waarmee alles begon. Mijn constatering toen: ‘Een grote groep Nederlanders heeft te maken met dalende koopkracht en zelfs uitholling van hun sociale rechten als gevolg van politieke keuzes. Dit betreft in het bijzonder werkenden met flexibele contracten, mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en uitkeringsgerechtigden. Ik vind dit onrechtvaardig en kan mij hier dan ook erg druk om maken. Dat is dan ook mijn voornaamste drijfveer om te solliciteren naar de functie van voorzitter Landelijke Cliëntenraad.’
En verderop: ‘Zij willen ook gezien en gehoord worden. Hetzelfde geldt voor mensen die in armoede leven. De vele ontmoetingen die ik had met de doelgroep leerden mij dat zij in tegenstelling tot de publieke opinie niet zielig of zwak waren. Het leerde mij eerder hoe creatief en sterk zij zijn.’
Maar nu komt het: ‘Ik wil graag de stem zijn van deze mensen en aan hun zijde mij inzetten voor betere rechten en bejegening.’ Ik denk dat ik dat heb gedaan. Toch maak ik me zorgen. Grote zorgen. Net als in 2018 profiteert een klein groepje van de toegenomen welvaart. Of vullen multinationals die ons voorzien van energie en voedsel hun zakken. Wat anders - en dus erger is - is dat niet alleen de minima maar ook de middeninkomens zwaar worden getroffen door een ongekende inflatiestijging en de energiecrisis. Het is nu echt alle hens aan dek willen we als samenleving niet door het ijs zakken.

Meer dan een miljoen huishoudens leven in armoede en zijn niet meer in staat hun vaste lasten te betalen. Op televisie zag ik een vrouw die in tranen vertelde dat ze nog maar één keer per dag eet en niet meer met de kleinkinderen op stap kan. Dit is het Nederland van anno 2022. En dan zwijg ik nog over de vele andere crises.
Ben ik alleen maar negatief? Nee, want ik heb ook hoop. Wat is gaan wankelen is het rotsvaste geloof in de participatiesamenleving. Het was de dekmantel voor de overheid om zo min mogelijk te doen voor mensen in kwetsbare posities en die lijkt langzamerhand te worden afgeworpen. Het beeld dat uitkeringsgerechtigden luie potentiële fraudeurs zijn, is op de helling gegaan. In het regeerakkoord van 2022 schreef het kabinet dat het zich wil richten op concrete verbeteringen in het leven van mensen. Mensen moeten mee kunnen doen naar vermogen, betekenis aan hun leven kunnen geven. Met het fundament van bestaanszekerheid voor iedereen en het perspectief van vooruitgang in het (samen)leven. Ik zou bijna zeggen: ‘Amen’.

Deze belangrijke kentering was er niet gekomen zonder de inzet van onder andere de LCR en onze lidorganisaties en… helaas ook het toeslagenschandaal. De thema’s waarvoor de LCR ooit is opgericht - met dank aan Ab Harrewijn en zijn bondgenoten - staan hoger dan ooit op zowel de politieke en maatschappelijke agenda. Er is veel media-aandacht. De Landelijke Cliëntenraad is een partij geworden waarmee beleidsmakers, bestuurders én politici rekening houden.
Zo komen de ervaringen van uitkeringsgerechtigden en hun rauwe werkelijkheid op de bestuurlijke tekentafels terecht. De LCR draagt bij aan verandering van wetgeving, beleid, uitvoering in de sociale zekerheid en bouwt mee aan een nieuwe vorm van solidariteit waarin de overheid haar verantwoordelijkheid neemt voor bestaanszekerheid. Op de laatste dag van augustus startte de campagne van #Hetgaatovermij waarbij de LCR mensen oproept hun ervaringen met UWV te delen. Dat is niet voor niets want zowel de politiek als uitvoerders staan open voor verandering.

Ook op de laatste dag van augustus kwamen de eerste details over het begrotingsakkoord van het kabinet naar buiten. Maar liefst 15 miljard euro worden uitgetrokken om de koopkracht van Nederlanders op peil te houden. Een van de maatregelen is om het minimumloon, de uitkeringen én de AOW versneld te laten stijgen. Structurele verbeteringen worden verwacht van de levens van mensen die het de afgelopen jaren heel zwaar hebben gehad én niet werden gezien.
Dit is een belangrijke kentering.
Ik wens de LCR toe dat het vermogen om aan te voelen wat er in de samenleving speelt, behouden blijft. Ik hoop dat de stevige positie aan de bestuurlijke tafels blijft én wordt uitgebreid. Het moment is aangekomen om mijn reis elders voort te zetten.

Dank aan iedereen die dit tot iets onvergetelijks heeft gemaakt. En misschien zie ik je nog tijdens mijn afscheid van de LCR op 12 september!

Amma Asante
(inmiddels ex-)Voorzitter LCR