Manifest voor echte bijstand is dringende oproep aan nieuwe kabinet

Inmiddels heeft een groot aantal wetenschappers, professionals in het sociaal domein, ervaringsdeskundigen en gespecialiseerde advocaten zich achter het initiatief geschaard in de werkgroep Verbetering Participatiewet. Het nieuwe kabinet, zo vindt de groep, moet zo snel mogelijk zorgen voor een bijstandswet die uitgaat van een sociaal mensbeeld.

De belangrijkste knelpunten van deze Participatiewet zijn dat mensen niet centraal worden gesteld en er onvoldoende passend betaald werk is: ‘De huidige benadering is er een vanuit een eenzijdig economisch mensbeeld. Het product en het resultaat staan centraal, en niet de mens. Dit werkt niet en kwetst mensen. Bijstandsgerechtigden verkeren in armoede en gaan gebukt onder stigmatisering en vernedering’, zegt de werkgroep. De waslijst aan broodnodige veranderingen is lang. Het mensbeeld moet anders. Participeren moet op veel verschillende manieren mogelijk zijn. Ook waardering voor bijvoorbeeld vrijwilligerswerk of mantelzorg hoort hieronder te vallen.

Het belangrijkste is dat mensen rond moeten kunnen komen. De bijstand moet dus omhoog. Daarnaast is de ondersteuning van belang. Niet ‘one size fits all’ maar ‘wat heeft u nodig?’. En nog een belangrijk element: de overheid benadert mensen nu op basis van wantrouwen met strikte handhaving en dwang. Deze zogenaamde prikkels werken totaal niet. De burger is nergens en heeft zelfs geen goede rechtsbescherming. In een betere Participatiewet hoeven mensen niet langer te bewijzen dat ze onschuldig zijn, maar zijn ze onschuldig tot het tegendeel is bewezen. Juridische ondersteuning moet weer toegankelijk zijn.

Amma Asante als woordvoerder van de groep: 'We signaleren dat veel mensen achter blijven. Het kabinet heeft bestaanszekerheid, nieuw elan en een meer inclusieve samenleving beloofd. Als ze dat naar de Participatiewet vertalen zijn dat enkele ingrepen zoals een iets hogere bijstand en de kostendelersnorm naar 27 jaar. Maar daarmee zijn we er niet. Ook mensen boven de 27 jaar hebben met die kostendelersnorm te maken, denk aan mantelzorgers. Dat geeft geen soelaas voor de ouderen. Wij zeggen: afschaffen die kostendelersnorm. En de bijstand moet écht toereikend zijn. Een vangnet moet bestaanszekerheid kunnen bieden. Dat is nu zeker niet het geval. Een betere échte bijstand moet veel meer rechten toekennen aan burgers. Denk aan recht op ontwikkeling en op ondersteuning met daarbij behorende budgetten. Nu zijn dat gunsten en meestal worden verzoeken tot scholing of ondersteuning zelden ingewilligd. Zelden is zo’n brede steun, ook onder lokale bestuurders voor verandering. Dat laat ook dit manifest zien. Zo veel wetenschappers, ervaringsdeskundigen, advocaten en professionals die de ellende zien en echt willen dat er wordt ingegrepen. Wij vragen het nieuwe kabinet te breken met het oude beleid.'

In het geheel zijn de dienstverleners niet vergeten. Professionele uitvoerders horen meer autonomie te krijgen. Innovatie en onderlinge samenwerking moet een impuls krijgen. De dringende oproep: neem de ambities uit het manifest over en vertaal die naar de werkelijkheid van 350.000 Nederlanders. 👇🏾